nieoficjalnie: Akademia Tańca i Humoru, oficjalnie: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej . Dlaczego nazwa Naszej Uczelni tak często wywołuje ironiczny śmiech?

    - Albo coś jest techniczne albo humanistyczne - z takimi opiniami, na omawiany temat, możemy się spotkać. Okazuje się, że nie tylko w środowisku studenckim, ale i poza jego kręgiem panuje to smutne przekonanie. Niestety (a może stety?) rzeczywistość jest inna. Coraz częściej poznajemy ludzi, którzy mimo że umysł mają ścisły, to duszę jakby humanisty. Nierzadko zaobserwować można, że tak zwani „ścisłowcy” bardzo ochoczo na swoich facebookowych tablicach umieszczają posty, zawierające interpretacje otaczającego Nas świata. Inżynierowie, poruszają tematy związane z muzyką, filmem, czy literaturą. Filolodzy, wnikliwie studiują wspomniane zmiany statusu, analizując formę wypowiedzi pod kątem stylistycznym, interpunkcyjnym i ortograficznym. Druga grupa, zazwyczaj, nie podziela matematycznych zainteresowań pierwszej, choć zdarzają się wyjątki, na przykład poloniści udzielający korepetycji z przedmiotu zwanego Królową Nauk. Każdy z Nas, podążając za terencjuszowskim: człowiekiem jestem; nic co ludzkie nie jest mi obce, może zacierać granicę pomiędzy prawą, a lewą  półkulą mózgu.

Jednak, kontrowersje wokół nazwy związane są z mniej wnikliwą analizą. Zestawienie słów  techniczny i humanistyczny tuż obok siebie wywołuje drwinę. Nikt bowiem nie zwraca uwagi na magiczny znak, znajdujący się pomiędzy wyrazami. Myślnik, a dokładniej łącznik, umieszczony został we wspomnianym miejscu nie bez przyczyny. Dlaczego? Nie musimy  nawet odwiedzać biblioteki, aby odpowiedzieć na to, nie tak trudne, pytanie. Wystarczy zajrzeć na stronę internetową Słownika Języka Polskiego, gdzie znajdziemy wydanie pod kierunkiem profesora Witolda Doroszewskiego, a dokładniej jego elektroniczną wersję[1].

Tam, pod hasłem PISOWNIA PRZYMIOTNIKÓW ZŁOŻONYCH TYPU biało-czerwony natkniemy się na interesujące nas informacje. Przymiotniki złożone z dwóch członów równorzędnych znaczeniowo piszemy zawsze z łącznikiem. Wyznacznikiem formalnym może tu być spójnik i, który podstawiamy zamiast łącznika. Np. flaga biało-czerwona (biała i czerwona), Akademia Górniczo-Hutnicza (górnicza i hutnicza), kraj przemysłowo-rolniczy (przemysłowy i rolniczy)[2]. Dla porównania tę zasadę możemy zestawić z inną, a mianowicie, dotyczącą zapisu bez łącznika. Tutaj pomocnym będzie hasło: PISOWNIA PRZYMIOTNIKÓW ZŁOŻONYCH TYPU jasnoniebieski, rolniczoprzemysłowy, dwuipółletni, przeszłoroczny, szaroniebieskosrebrzysty. Czytamy: przymiotniki złożone z członów nierównorzędnych znaczeniowo, tzn. takie, w których główne znaczenie zawarte jest w członie drugim, natomiast człon pierwszy określa bliżej to znaczenie, pisze się łącznie. I tak, na przykład rolniczoprzemysłowy (=dotyczący przemysłu rolniczego)[3].

Tym samym, zauważyć można, że łącznik pomiędzy techniczny a humanistyczny stanowi (po prostu!) granicę, dzielącą studiowane kierunki na dwie grupy („równorzędne znaczeniowo”).
W pierwszej znajdziemy takie jak: automatyka i robotyka, mechanika i budowa maszyn, budownictwo i inne. Druga obejmuje m.in.: filologie i pedagogikę.

Ciekawym jest czy podobne kontrowersje budzą nazwy innych uczelni wyższych w Polsce?
W Chorzowie oferuje się Śląska Wyższa Szkoła Informatyczno-Medyczna, w Katowicach  możemy kształcić się w Wyższej Szkole Technicznej, która jest pierwszą w regionie , niepubliczną techniczno-artystyczną uczelnią wyższą[4].  Warszawa proponuje Wyższą Szkołę Ekologii i Zarządzania, a Poznań Wyższą Szkołę Pedagogiki i Administracji. Gdyby nie wcześniejsze rozgraniczenie, które zawdzięczamy pisowni polskiej, to oprócz nieco dziwnie brzmiącej nazwy, uczelnie te mogłyby posiadać mocno skrajne kierunki kształcenia.

Z bardziej zaskakującym nazewnictwem spotykamy się, analizując właśnie kierunki w polskich szkołach wyższych i podyplomowych. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie proponuje nowoczesne metody prowadzenia stada bydła mlecznego czy tez kierunek taki jak pies w społeczeństwie - hodowla i zachowanie. W obu przypadkach są to studia podyplomowe. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie w swojej ofercie dydaktycznej posiada kierunek jakim jest rachunkowość i controlling. „Zarządy firm zwracają uwagę na potrzebę kształcenia absolwentów posiadających szeroką i praktyczną wiedzę w zakresie nowoczesnych narzędzi rachunkowości zarządczej i controllingu”[5] – gdyby niefortunny anglicyzm zastąpić jego polskim odpowiednikiem: kontrolowanie/zarządzanie, to prawdopodobnie, natknęlibyśmy się na tautologię.

   Co właściwie ma na celu stosowanie podobnego do powyższego nazewnictwa – przyciąganie czy odpychanie potencjalnego studenta? Intrygowanie czy wzbudzenie śmiechu?

Śmiesznym na pewno jest rozwinięcie skrótu nazwy Naszej Uczelni – Akademia Tańca i Humoru, ale i w tym przypadku nie jesteśmy na straconej pozycji! Mogłoby być przecież gorzej. Internauci proponują: AWF (Akademia Wychowania Fizycznego) – Akademia Wyzysku Finansowego, KSW (Krakowska Szkoła Wyższa) – Kup Sobie Wykształcenie, WSP (Wyższa Szkoła Pedagogiczna) – Wspomaganie Seksualne Politechniki, WSPiA (Wyższa Szkoła Prawa i Administracji) – Wyższa Szkoła Pijaków i Alkoholików, WSZiB (Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości) – Wyższa Szkoła Złodziei i Bandytów. Na tle wymienionych rozwinięć wypadamy dość… przyjaźnie.

„Reasumując wszystkie aspekty kwintesencji tematu, dochodzę do fundamentalnej konkluzji”- nie jest źle. Odpowiedź, na zadane w tytule pytanie pozostawiam Wam. Czy śmiech, który wzbudza nazwa Naszej uczelni, w ogóle posiada jakieś uzasadnienie?

Edyta Kostka

_________________________________________________________________________________

[1] http://doroszewski.pwn.pl/, [dostęp 3.01.2014].

[2] http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629540, [dostęp 3.01.2014].

[3] http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629465, [dostęp 3.01.2014].

[4]http://www.mmsilesia.pl/251914/2011/1/14/wyzsza-szkola-techniczna-w-katowicach?category=news, [dostęp 3.01.2014].
[5]http://nowa.uek.krakow.pl/pl/uczelnia/wydzialy/wydzial-zarzadzania/ksztalcenie/kierunki-studiow/kierunek-rachunkowosc-i-controlling.html